Kadın sağlığında sporun  önemi

Sevgili okuyucular, sağlıklı yaşam için düzenli spor hepimiz için vazgeçilmezdir. Ancak kadın sağlığı üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar, sporun kadınlar için farklı bir önemi olduğunu ortaya koymaktadır.  Bu çalışmalara göre spor kadınlarda sadece zinde olma, düzgün vücutlu görünmenin dışında  pek çok şikâyetin ortadan kalkmasına katkıda bulunmaktadır. Düzenli olarak yapılan egzersizler, menopoz döneminde görülen şikâyetleri ortadan kaldırdığı gibi, osteoporoz (kemik erimesi) tedavisinde de olumlu sonuçlar vermektedir. Diyabet, yüksek tansiyon  gibi hastalıkların tedavisine sağladığı katkılar da düşünüldüğünde sporun ne kadar önemli olduğu daha rahat anlaşılabilir.

Spor, kondisyonu geliştirmesi, hareketliliği ve üretkenliği artırması sayesinde kadının kendine olan güvenini de arttırır. Bu sayede kadın, zinde ve güzel görünerek kaliteli ve mutlu bir yaşam sürer. Hareketsiz yaşam ve şişmanlığın bir salgın halini almasının da etkisiyle kadınlarda da yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları eskiye oranla daha sık görülmektedir. Spor sayesinde kadınlar  fazla kilolarından kurtulabilirler. Böylece zararlı kolesterol düşer, iyi huylu kolesterol yükselir ve  damarlar yağ plaklarından temizlenir. Sağlıklı damarlar, hayati organların daha fazla kanlanması, daha fazla oksijenlenmesi ve daha düzenli çalışmaları demektir.

Diğer taraftan kadınları etkileyen en önemli sağlık sorunlarından biri olan kemik erimesi  ve meme kanseri spor alışkanlığı ile yakından ilgilidir. Spor yapan kadınlardaki kemik yoğunluğu yapmayanlara oranla daha fazladır. Bu da spor yapan kadınların ilerleyen yaşlarda osteoporoza yakalanma riskini azaltır. Yaşı ne olursa olsun, kemik erimesi rahatsızlığı olan kadınlar tedavinin bir parçası olarak mutlaka egzersiz yapmalıdır. 

Özellikle hanımların önemli bir problemi olan sellülit, yağ kistleri ve  yağ bezelerine  karşı etkili mücadele yönteminin düzenli spor yapılması olduğu bilinmektedir.

Sporun şeker hastalığı riskini azalttığını biliyor muydunuz? Gerçektende kilo sorunu olan kadınlar, fiziki aktiviteye başlayarak, kilo vererek gelecekte karşılaşabileceği şeker hastalığı riskini azaltmış olmaktadırlar. Yaşları 55 ila 69 arasında bulunan yaklaşık 40.000 kadın üzerinde yapılan bir araştırmanın ortaya koyduğu bulgulara göre, düzenli egzersiz yapan kadınların şeker hastalığına yakalanma riski, egzersiz yapmayanlara oranla %30 azalmaktadır. Haftada dörtten fazla egzersiz yapan kadınlarda, şeker hastalığı yüzde 50 daha az görülüyor.

Başka bir önemli bir konu ise sporun meme kanser gelişmesi riskini azalttığıdır. Kadınlarda en sık görülen kanser olan meme kanserinin önlenmesinde sporun önemi son yıllarda detaylı olarak araştırılmış ve düzenli egzersiz yapan kadınlarda, meme kanserine yakalanma ihtimalinin daha az olduğu ortaya konmuştur. Sebep sonuç ilişkisi olarak ileri sürülen görüş, egzersiz ile azalan yağ dokusunun, östrojenin (kadınlık hormonu) yağ dokusundaki aşırı dönüşümünü engelleyerek kanser oluşumunun önüne geçtiği şeklindedir.  

Hamilelik döneminde spor yapılmalı mıdır? Yararları nelerdir?                                           Sağlıklı bir bebek ve sağlıklı bir anne için düzenli egzersizin önemi büyüktür. Hamilelik döneminde annenin gücünü, esnekliğini ve dayanıklılığını koruması gerekmektedir. Egzersizler sayesinde rahat bir hamilelik dönemi geçirilebilir. Egzersizler, doğumdan sonra da annenin daha kolay iyileşmesine ve kendine gelmesine yardımcı olur. Gebelik süresince yapılacak egzersizler doğumdan sonra tekrar normal kiloya dönmede de kolaylık sağlar. Egzersiz yapan anne adaylarının daha rahat bir hamilelik dönemi geçirdiği bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir. Hamilelik döneminde sigara ve alkolden uzak kalarak doğru ve dengeli bir beslenme programıyla beraber bilinçli egzersiz yapılmalıdır. Gebelik ve doğum esnasında  yaklaşık 9-12 kilo alındığını biliyoruz. Aşırı bir ağırlık artışı ise hem annede hem de bebekte istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden doğuma psikolojik açıdan olduğu gibi fiziksel açıdan da hazırlanılmalıdır.                                                                                                                        

Gebelikte egzersizlere 5. ya da 6. ayda başlanmalıdır. Ancak doktorunuz uygun görürse 4. ayda da egzersizlere başlayabilirsiniz. Egzersizler her gün yapılmalı, hafif hafif başlanılarak, günde 20 dakikaya çıkacak şekilde artırılmalıdır. Gevşeme egzersizleri gebelikte  plasentaya giden kan akımının arttırır, böylece bebeğin gelişimi daha iyi olur. Ayrıca daha ağrısız doğum yapmaya da katkıda bulunur.                                                                                                       

Hamilelik döneminde de bedensel egzersiz yapmanın yararlarını şu şekilde özetleyebiliriz:

-          Bacak kramplarını engeller.

-          Sırt ve bel ağrılarını azaltır.

-          Vücut ağırlığınızın gereğinden fazla artmasını önler.

-          Hamileliğin ve doğumun rahat geçmesini sağlar.

-          Doğumdan sonra normale dönüşü hızlandırır.

-          Uykusuzluğu önler

-          Kabızlığı önler

-          Varis gelişimini engeller.

-          Karın içi basıncın düzgün dağılmasına katkıda bulunur. 

Değerli okuyucular, organizmanın ve organların düzenli çalışması için tüm fizyolojik ihtiyaçlarımızın yanında, sporu da bir yaşam biçimi olarak  düzenli şekilde yapmamız gerekmektedir.

Sağlıklı günler dileklerimle…

Prof.Dr.Erdoğan Sözüer

Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı