Memenin kistik hastalığı  (Fibrokistik  hastalık)

Değerli okuyucular, memede bir kitle ile karşılaşıldığında hastaların ciddi bir endişeye, korkuya kapıldıklarını görüyoruz. Bu korkunun altında ‘Acaba kanser mi?’ sorusu yatmaktadır. Ancak memesinde kitle nedeniyle bize müracaat eden her 10 hastanın ancak birinde habis (kötü huylu)  hastalık tespit ediyoruz. Geri kalan 9 hastada ise memenin iyi huylu bir hastalığı vardır. İyi huylu meme hastalıkları memede kitle, meme ağrısı, meme başı akıntısı gibi şikâyetlerle kadınları rahatsız eden ve sıklıkla karşılaştığımız bir durumdur. Bu günkü yazımızda her yaşta kadında görülebilen ve çok sık karşılaştığımız memenin kistik hastalığından bahsedeceğim. Umarım bu bilgiler endişeye düştüğünüz bazı konularda sizi rahatlatır.

Memedeki fibrokistik değişiklikler 30 - 50 yaş arasındaki kadınlarda görülen kitlelerin en yaygın nedenidir. Fibrokistik hastalığı olan kadınlar tipik olarak periodik meme ağrıları yaşarlar, çünkü bu durum meme dokusunun vücuttaki aylık hormonal değişimleri ile (kadınlık hormonları) direkt olarak ilişkilidir. Bu hastalıkta oluşan kistik yapılar kanser öncüsü olarak kabul edilmemektedir, yani bu dokular meme kanserine dönüşmezler. Ancak bazı özel tiplerinde kanser gelişme riski normal kadınlara oranla daha yüksektir ve hastanın dikkatle izlenmesi gerekir. Fibrokistik hastalıkta zaman zaman ele gelen bu kistlerin bazıları çok sert olur veya başka değişikliklere uğrayarak kanseri çağrıştırır. Bu durumda cerrahi biyopsi yapmak gerekir, çünkü bir kitlenin kesin bir şekilde kanser olup olmadığı ancak patolojik inceleme ile ortaya konabilir.

Kahve, çay ve çikolata, yağlı gıda tüketiminin memelerdeki bu yakınmaları arttırdığı bazı hastalar tarafından gözlenmiştir. Yapılan bilimsel çalışmalarda, bu gıdalarla fibrokistlerin ilişkisi kesin olarak doğrulanamamıştır. Yine de bazı hekimler, fibrokistik değişikliklere bağlı ağrıları olan hastalarda bu yiyecek ve içecekleri kesmektedir. Faydası kişiden kişiye göre değişmektedir.

Uygun sütyen kullanımı, adet öncesi tuz kısıtlaması, çay, kahve tüketiminin azaltılması çoğunlukla şikâyetleri azaltacaktır. Ağrının devam ettiği durumlarda uygun bir ağrı kesici ile şikâyetler ortadan kaldırılır. Ağrı kesicilere cevap alınamayan durumlarda farklı ilaç tedavileri de denenebilir.

Fibrokistik hastalıkta  kullanılabilecek ilaçlar çok kısıtlıdır. Bunların bazıları hormonlar üzerinden etkili oldukları için baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma gibi yan tesirleri vardır ve hastalar tarafından tolere edilmeleri zor olabilir. Diğer taraftan daha çok bitki ekstresi şeklinde hazırlanmış ve hormonal denge üzerinde yan etkisi olmayan ilaçlar da kullanılabilir.

Ancak teorik faydaları ne olursa olsun pratik uygulamadaki gerçek şudur. Maalesef bu ilaçlar istenilen sonuçları vermekten çok uzaktır. Hasta uzun süre (aylarca), belki ilaç aldığı süre boyunca biraz rahatlar gibi oluyor. Ama sonra yine başa dönülüyor ve hasta aynı şikayetlerin geri geldiğini ifade ediyor.

Değerli okuyucular, uyanık olmak, tedbirli olmak, sakin bir şekilde gereğini yapmak farklı bir şeydir, hemen telaşlanmak moral bozmak farklı bir şeydir. Memede kitle hissedildiğinde panik yapmadan, endişelenmeden bir Cerrahi Onkoloji veya Genel Cerrahi uzmanına başvurmak gerekir. Memede hissedilen her türlü anormal durumu soğukkanlı bir şekilde  ciddiye almak en doğru davranıştır.

Sağlıklı günler dileklerimle…

Prof.Dr.Erdoğan Sözüer

Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı