Yemek Borusu Kanseri

Yemek borusu kanserine yol açan sebepler ve risk faktörleri nelerdir?

-  İleri yaş

-   Erkeklerde

-  Şişmanlarda

-  Sigara içenlerde

-  Kronik alkol tüketicilerinde

-  Çok sıcak içecekler

-  Kronik reflü hastalığı olanlarda

-  Taze meyve ve sebzeleri az tüketen kişilerde

-  Konserve yiyeceklerdeki bazı katkı maddeleri (nitrozaminler)

-  Kaza veya intihar amacıyla toksik madde içenlerde

-  Besinlerin uygun olmayan koşullarda saklanmaları

-  Ağız hijyenine dikkat edilmemesi

Yemek borusu kanserinin belirtileri nelerdir ?

 Aşağıdaki belirtilerin bazılarının varlığı yemek borusu kanseri şüphesini uyandırmalıdır. 

-          En sık görülen belirti yutma güçlüğüdür. Hastaların önemli bir bölümünde son 3-6 ay içerisinde yutma güçlüğü vardır.  Bu başlangıçta yutulan gıdaların yemek borusundan geçerken takılması şeklindedir. Hasta önceleri katı gıdaları yutamazken giderek çorba, yoğurt, muhallebi, sütlaç gibi yumuşak sıvı gıdaları almada da sıkıntıları olduğunu söyler. Hasta bu haliyle bırakılırsa su dahi içemez ve kaybedilir.

-          Kusma veya yutulan gıdaların ağza geri gelmesi. Bu durum üst karın bölgesinde yanma hissi ve ağrıya yol açar.

-          Gıdaların yutulması sırasında ağrı oluşması.

-          Tükrük salgısının artması.

-          Hastaların %90’ında ciddi kilo kaybı vardır.

-          Ses kısıklığı, öksürük.  

-          Hastalığın ilerlediği durumlarda kanama, dışkıda siyah renkli sindirilmiş kan bulunması, kan tükürme ya da kusma görülebilir.

Hastalığın tanısı nasıl konulmaktadır?                                                                                                                Bu hastalıkta erken tanı son derece önemlidir. Çünkü yemek borusunun etrafında önemli organlar ve damarlar vardır. Hastalık ilerler ve çevre dokuları tutarsa cerrahi tedavi şansı azalır. Bu nedenle yutma güçlüğü olan hasta  rahatsızlığını dikkate alarak bir genel cerrahi veya cerrahi onkoloji uzmanına gitmelidir.  

-          Yemek borusu kanseri tanısı genellikle hastanın şikayetlerinden  yola çıkılarak konulur.

-          Özofagoskopi yapılarak tümör gözle görülerek doğrudan değerlendirilir ve hastalıklı bölgelerden parça alınır (biyopsi). Kesin tanı bu örneklerin mikroskop altında patolojik inceleme yapıldıktan sonra konur.

-          Bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi, endoskopik ultrasonografi, manyetik rezonans (MR),  positrion emission tomografi (PET) incelemeleri ile hastalığın yaygınlık durumu saptanır, evreleme yapılır ve tedavi bu verilere göre planlanır.

Yemek borusu kanserlerinin tedavisi nasıl yapılmaktadır?                                                                             Yemek borusu kanserinin temel tedavisi cerrahidir. Bu nedenle hastaları ameliyat ile kanserin çıkartılabileceği safhada yakalamak hayati önem taşır. Ancak yemek borusu ameliyatları zor, ameliyat sonrası yoğun bakım gerektiren ciddi ameliyatlardır. Bazen hastanın hem karnı hem de göğüs boşluğu açılmaktadır. Ameliyat öncesi dönemde de yeterince beslenemeyen yandaş problemleri olan hastalar için ameliyat sonrası sıkıntılar olabilir.

Bir diğer önemli konu tümörün çıkarıldığı vakalarda bile bölgesel veya sistematik nüksler görülebilmektedir. Bu nedenle hastalara ameliyat sonrası yardımcı tedaviler olarak ilaç (kemoterapi) ve ışın (radyoterapi) tedavisi uygulanır.   

Hastalık bölgesel olarak çok ilerlemişse ve cerrahi uygulanamıyorsa önce kemoterapi ve ışın tedavisi uygulanmakta hasta cerrahiye hazır hale getirilmekte sonra ameliyat ile kanserli dokular yerinden çıkartılmaktadır.  

Cerrahi girişim öncesinde hastalar beslenme durumu, sıvı açığı ve kansızlık açısından değerlendirilmeli ve eksikler yerine konmalıdır. Ciddi beslenme eksikliği olan hastalarda ameliyat öncesi damardan beslenme uygulanması, ameliyat sonrası riskleri ciddi olarak azaltmaktadır.

Yutma güçlüğü hisseden bir hasta hangi bölüme gitmelidir? 

Bu soru son derece önemli bir sorudur. Bazen hastalar şikayetleri nedeniyle hangi uzmana gidecekleri konusunda tereddüde düşmekte, yanlış yönlendirilmekte ve bu arada hem ciddi tıbbi hatalar olmakta hem de önemli zaman kayıpları olmaktadır. Yutma güçlüğü olan bir hastanın gideceği ilk adres bir genel cerrahi veya cerrahi onkoloji uzmanıdır.  Hastanın hikayesi, şikayetleri dinlendikten sonra eksiksiz bir muayene yapılır ve buna göre gerekli tetkikler istenir. Yemek borusu ile ilgili hastalıklarının tanı ve tedavisinde gastroenteroloji,  kulak burun boğaz, göğüs hastalıkları, röntgen bölümü, patoloji ve onkoloji bölümü arasında bilgi alışverişi yapılırak en doğru tedavi şekli uygulanır. 

Sağlıklı günler dileklerimle…

Prof.Dr.Erdoğan Sözüer

Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı