Makat sarkması   (Rektal prolapsus) 

Değerli okuyucular bu hastalık, hastaların malesef yıllarca gizlediği ve en son dayanabileceği noktaya kadar bekleyip sonra doktora müracaat ettikleri bir hastalıktır. Çünkü hasta sıkıntısını dile getirmekte zorlanır, söyleyemez, doktora muayene olmaya utanır ve derdiyle yıllarını geçirir. Halbuki tedavisi mevcuttur. İşin kötüsü yıllar geçtikçe daha ciddi problemler ortaya çıkacak tedaviden alınacak başarı düşecektir.  Şimdi sizlere bu hastalıkla ilgili bazı bilgileri aktarmaya çalışacağım.

 

Makat sarkması  nedir?

Makatın kendi içinden dışarıya çıkması ve dışarıya doğru sarkmasıdır. Zaman geçtikçe giderek daha uzun bir barsak kısmı dışarı sarkar. Genellikle makat bölgesini sıkan, büzen kasların yetmezliği ile birlikte bulunur ve hasta gaz ve büyük abdestini tutmada sıkıntıya girer. Bu durum her iki cinsiyette de görülmekle birlikte kadınlarda çok daha sıktır.

 

Sebepleri nelerdir?

Makat sarkmasında birçok faktörün etkili olduğu bilinmektedir. Bunlar arasında aşağıdakileri sayabiliriz.

-          Uzun süreli kabızlıklar nedeniyle abdest yaparken zorlu ıkınmalar.

-          Kadınlarda hamilelik ve doğum esnasındaki zorlamalar. Bu nedenle çok doğum yapmış kadınlarda daha sık görülmektedir.

-          Nadiren genetik bir yatkınlık olabilir.

-          Yaşlılığa bağlı olarak makatı büzen kasların  aşırı gevşemesi ve görev yapamaması.

-          Sinirsel bazı rahatsızlıklar.

-          Geçirilmiş kazalara bağlı olarak omurilikte meydana gelen harabiyetler.

-          Ancak bazen yapılan tüm incelemelere rağmen hastalığa yol açan sebep bulunamayabilir. 

 

 

Bu hastalığın tedavisi nasıldır? 

Erken dönemde ve basit vakalarda önce konservatif tedavi uygulanır. Hasat iyi bir tuvalet alışkanlığı yönünden eğitilmelidir. Hastaya posalı  gıdalarla beslenme önerilir ve makat bölgesi ile ilgili eg­zersizleri öğretilip yaptırılır. Bu eg­zersizde, hastaya düzenli sayı ve aralıklarla makat kaslarını sıkıp bırakması söylenir, böylece kasların güçlendirilmesi sağlanmaya çalışılır. Ba­şarısızlık ya da yetersiz olması durumunda, in­jeksiyon skleroterapi veya lastik band ligasyonu ile mukozanın kas tabakasına ya­pışması sağlanmaya çalışılır.

 

Hastaların bir kısmı, bütün bu girişimlere ve tedavilerle rağmen düzelmez, hastalık devamlı tekrarlar, hatta ilerler. Bu durumda tedavi cerrahidir. Cerrahi tedavi için değişik yaklaşımlar vardır. Cerrahi tedavinin şekli;

-          Yaş,

-          Fiziksel durum,

-          Hastalığın derecesi,

-          Yandaş problemlerin olup olmaması,

-          Testlerin sonucuna göre belirlenir. 

 

Cerrahi tedaviden sonra da hastanın kabız kalmaması, ıkınmaması ve zorlamalardan kaçınması gerekmektedir. Hastaların çoğunda şikayetler önemli ölçüde düzelir.   Makat sarkması tedavisinde en önemli hususlardan biri tedaviyi üstlenen ekibin bu konudaki bilgi birikimi ve tecrübesidir. Bu hastalığın tedavisi bu konuda eğitimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır.

Sağlıklı günler dileklerimle…

 

Prof.Dr.Erdoğan Sözüer

Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı