Laparoskopik Cerrahi
Kendi ekibimizin ameliyatlarından…..
Üstteki resim: Laparoskopik safra kesesi ameliyatı.
Ortadaki resim: Laparoskopik ülser delinmesi ameliyatı.
Alttaki resim: Laparoskopik apandisit ameliyatı
Laparoskopik cerrahi nedir?
Laparoskopik cerrahi son yıllarda giderek daha yaygın bir şekilde uygulanmaya başlayan özel bir cerrahi tekniktir. Günümüzde safra kesesi, fıtık ve apandisit ameliyatları başta olmak üzere dalak, barsak, mide, pankreas, böbreküstü bezi gibi organların bazı ameliyatları da laparoskopik olarak yapılabilmektedir.
Klasik cerrahi teknikte ‘açık cerrahi’ cerrah karına yapılan bir kesi ile organlara ulaşmakta ve gerekli ameliyatı yapmaktadır. Laparoskopik cerrahide ise 0.5-1 cm.lik bir kaç giriş yeri açılmakta ve bu küçük deliklerden sokulan özel aletler ile organlara ulaşılarak ameliyatlar başarıyla yapılmaktadır. Aynı zamanda karın içine sokulan özel bir kamera ile organların görüntüleri 15 misli büyütülerek bir monitöre aktarılmakta, böylece karın içindeki organlarla ilgili çok küçük detaylar görülebilir hale gelmektedir. Laparoskopik cerrahi sayesinde önceleri çok büyük kesilerle yapılan ameliyatlar günümüzde çok daha küçük kesiler ile ve daha az miktarda kan kaybı ile yapılabilmektedir.
Laparoskopik cerrahi ne kadar güvenlidir?
Laparoskopik cerrahi klasik cerrahi yöntemler kadar güvenilirdir. Ancak bu cerrahinin kendi alanında uzman ve laparoskopik cerrahi eğitimi almış tecrübeli cerrahlar tarafından yapılması esastır. Cerrah henüz ameliyatın başında işlemin laparoskopik olarak yapılıp yapılamayacağına (yapışıklık, iltihap, anatomik farklılıklar, anestezi ile ilgili problemler) karar verebilmeli ve gerekiyorsa istenmeyen bir durum meydana gelmeden açık cerrahiye geçebilmelidir.
Laparoskopik cerrahi ile hangi organların ameliyatları yapılmaktadır?
Laparoskopik cerrahi ile ilgili tecrübeler ve aletlerdeki teknolojik ilerlemeler baş döndürücü bir hızla gelişmektedir. Bu nedenle günümüzde cerrahideki neredeyse tüm ameliyatları laparoskopik olarak yapmak mümkün hale gelmiştir. Ancak bu ameliyatların bir kısmı günlük cerrahi pratikteki yerini almış ve sıklıkla uygulanır hale gelmiştir. Diğer bir kısmı ise henüz üzerinde tartışılan, tecrübe ve aletlerin gelişmesine ihtiyaç duyulan, biraz zamana ihtiyaç gösteren işlemlerdir. Sık uygulanan ve hem yakın hem uzak neticeleri ile artık genel kabul görmüş laparoskopik işlemleri şu şekilde sıralamak mümkündür.
- Safra kesesi ameliyatları: Günümüzde safra kesesinin çıkartılması işlemi artık %90'ın üzerinde laparoskopik olarak yapılmaktadır. Bu yöntem safra kesesi için altın standarttır. Cerrahi tecrübe ve eldeki mevcut ekipmanın durumuna göre safra yollarına da müdahale etmek mümkündür.
- Kasık fıtığı ameliyatları: Burada da özellikle fıtık ameliyatı olmuş ancak nüksle sonuçlanmış veya iki kasığında birden fıtığı olan hastalar için mükemmel bir alternatiftir.
- Appendektomi (appendiks' in çıkartılması): Akut apandisit dediğimiz ve acil cerrahi pratikte en sık karşılaştığımız hastalık olan bu durumda öncelikle ciddi bir tanı problemi vardır. Akut apandisit halk arasında hatta bazı hekimler arasında bile en basit hastalık, en kolay ameliyat olarak bilinir. Ancak gerçek hiçte böyle değildir. Çocuklarda, yaşlılarda, diyabeti olanlarda, kadınlarda ve özellikle hamile kadınlarda, değişik ilaç tedavisi altında olanlarda tanı zordur. Zaten geriye ne kaldı? Genç, yandaş problemi olmayan erkekler…. Bu nedenle laparoskopi akut apandisitin hem tanısında hem de ameliyatın yapılmasında önemli bir yere sahiptir. Beklide safra kesesinden sonra en sık kullanıldığı sahadır.
- Reflü ameliyatları: Bu konu ile ilgili olarak ayrı bir yazımızda bilgi verilmiştir.
- Tanısal laparoskopi: Bazı hastalarda yapılan tüm incelemelere rağmen tanı konulamamaktadır, hastalığın hangi derecede olduğu anlaşılamamaktadır. İşte bu durumda da laparoskopi son derece faydalı bilgiler vermektedir. Tanısal laparoskopi ile karın içinde görülen şüpheli dokulardan parça almak ta (patolojik inceleme için) mümkündür.
- Dalak ameliyatları: Dalağın çıkartılması gerektiren bazı kan hastalıkları vardır. Bu hastaları biz hematologlar ile beraber takip etmekteyiz ve dalağın çıkartılması gerektiğine beraber karar vermekteyiz. Bu durumda uygun boyutta olan dalaklar da laparoskopik olarak çıkartılmaktadır. Tabii ki bu işlemin yapılması laparoskopik cerrahide ciddi bir tecrübe ve birikimi gerektirmektedir.
- Barsak ameliyatları: Bu ameliyatlarda ileri laparoskopik cerrahi teknik gerektiren işlemlerdir. Ancak bu konuda uzmanlaşmış cerrahlar tarafından yapılabilirler.
- Böbrek üstü bezi hastalıkları: Endokrinoloji bölümüyle beraber takip ve tedavi etmeye çalıştığımız böbrek üstü tümörlü hastaların ameliyatları da laparoskopik yöntemle yapılabilir. Burada vakanın uygun seçimi önemlidir.
Laparoskopik cerrahinin avantajları nelerdir?
- Daha küçük kesi ve yara problemlerinin daha az olması.
- Daha iyi kozmetik sonuç.
- Daha az ağrı.
- Ameliyat sonrası daha erken ayağa kalkılması, erken yemek yenilmesi, gaz ve gaita çıkışının erken olması.
- Hastanede daha kısa süre yatış, iş hayatına erken dönme.
- Solunum fonksiyonlarının daha az etkilenmesi.
Aklımızda ne kaldı ?
ü Laparoskopik cerrahi pek çok avantajı olan modern bir bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntem bazı ameliyatlar için sık kullanılmaktadır ve genel kabul görmüştür. Diğer bazı ameliyatların da daha sık yapılabilmesi ve genel kabul görmesi için daha ileri tecrübeye ve aletlerin teknolojik olarak geliştirilmesine ihtiyaç vardır.
ü Laparoskopik cerrahi ilgili ameliyat hakkında gerekli eğitimi almış, tecrübeli ekipler tarafından yapılmalıdır. Aksi halde avantajları nedeniyle yapılan ameliyatın sonuçları hayal kırıklığı ve hüsran olur.
Sağlıklı günler dileklerimle…….
Prof.Dr.Erdoğan Sözüer
Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı